Mạch Vành

Quý vị cùng các bạn thân mến!

Biết tôi là người chuyên chữa hen suyễn,lại chuyển từ Hà Nội vào TP HCM, nên có nhiều người gửi thư cho tôi, hỏi về tình hình hen suyễn giữa hai thành phố lớn nhất của nước ta? Tôi viết bài này để quý vị tham khảo:

So với TP HCM thì Hà Nội lạnh hơn,mà bệnh hen thì rất kỵ lạnh, mặt khác khí hậu HN rất hay thay đổi đột ngột, mỗi đợt gió mùa Đông Bắc về là hàng loạt trẻ em bị bệnh đường hô hấp phải nhập viện, những bé hen suyễn thì kéo cưa khò khè…; viện nhi và các khoa nhi thường quá tải vào những ngày đó. Ngoài Bắc có cặp từ:”mưa dầm, gió bắc”, gió Bắc về đã lạnh, thêm mưa dầm nữa thì càng tê tái hơn, bệnh hen dễ khởi phát hoặc tái phát vào những dịp đó, chưa kể mấy năm gần đây HN bị rét đậm, rét hại nhiều hơn so với những năm trước, nên tỉ lệ hen suyễn càng tăng lên. Nói hen suyễn thì nghe nặng nề, thực ra trẻ bị viêm đường hô hấp ho nhiều, nếu không được chữa đúng, chữa kịp thời và dứt điểm, cứ bị tái đi tái lại nhiều lần thì sẽ chuyển thành viêm phế quản thể hen, đó là hen suyễn rồi, khi đó việc chữa trị sẽ khó khăn hơn nhiều. Nhà tôi nhiều đời chữa bệnh hen, các cụ đã chỉ ra rằng cứ trời chuyển từ nóng sang lạnh là dễ bị bệnh đường hô hấp và tái phát bệnh hen, các bà mẹ nuôi con nhỏ cần nhớ cho điều này.

Còn TP HCM thì sao ? Một cách hình thức thì nghĩ rằng nơi đây ấm áp hơn, bệnh hen sẽ đỡ hơn.Nhưng thực tế lại không phải như vậy.” Bộ Y tế đưa ra con số 10% trẻ em Việt Nam mắc bệnh hen. Còn ở TP.HCM, con số thực tế do tổ chức y tế ISSAC đưa ra là 29,1% trẻ mắc căn bệnh này (số liệu năm 2004). Họ gọi TP.HCM là thủ đô của hen suyễn. , số trẻ em Việt Nam ở độ tuổi 12 - 13 có tỷ lệ mắc bệnh hen suyễn cao nhất châu Á.”Đây là thống kê của 2004,còn hiện nay chắc tỉ lệ này sẽ còn cao hơn! Vì sao vậy? Có 4 lí do chính sau đây:

1.Số trẻ em bị hen năm 2004 là bao nhiêu thì nay vẫn gần như nguyên vẹn là vậy. Vì rằng Tây y thì chưa ở đâu chữa khỏi được hen suyễn, còn Đông y và một số trừơng phái khác thì nói rằng có thể chữa khỏi hen suyễn nhưng không phải thầy nào cũng chữa được, tôi là người gần như ngày nào cũng gửi thuốc hen ra Hà Nội, nên hiểu rất rõ điều đó.Vì thế số bệnh nhân hen được chữa khỏi là rất ít ỏi, còn số mới bị thì tăng lên rất nhiều.

2.Sài Gòn tuy có ấm hơn Hà Nội nhưng môi trường thì lại xấu hơn. Anh H, sếp của tổng cục thông kê năm ngoái vào công tác SG có ghé thăm tôi, anh nói vừa rồi một tổ chức y tế vào khảo sát môi trường của ta, họ đo số hạt bụi trong một mét khối không khí thì thấy ở Hà Nội cao hơn Sài Gòn, nhưng số hạt bụi độc thì ở Sài Gòn lại cao hơn Hà Nội. Tôi nói với anh mình không có máy đo nhưng cứ nhìn thì cũng thấy, mật độ xe máy , ô tô ở Sài Gòn cao gấp nhiều lần ở Hà Nội, lượng khói xả ra cũng đã ghê gớm rồi; Sài Gòn lại tồn tại rất nhiều xe đời cũ mà Hà Nôi không thể bói ra, nên lượng khói xả ra càng nhiều hơn. Mặt khác cùng với sự phát triển của công nghiệp, lượng khói xả ra của các nhà máy ở SG cũng gấp bội so với HN.Không khí kém trong lành là đúng thôi…!

3.Nguồn nước ở SG cũng bị ô nhiễm nặng hơn. Hơn ba mươi năm trước tôi theo đoàn quân vào giải phóng SG thì các con sông rạch trong nội thành vẫn còn xanh trong, nay trở lại SG, các dòng chảy đó đã trở thành đen ngòm và đặc quánh,chiều chiều bốc mùi thật khó chịu. Mấy năm trước tôi đọc một tờ báo nói rằng xung quanh sông SG có gần hai mươi cảng, mỗi ngày đổ ra sông hàng trăm tấn dầu thải,nay có giảm bớt một số cảng. Các nhà máy tuy đã được quản lý nhưng vẫn tìm cách tống nước thải chưa được xử lý ra sông. Dân số càng tăng, nguồn nước ăn SG càng thiếu, nhiều vùng vẫn phải ăn nước giếng khoan không đảm bảo vệ sinh. Một chuyện thật, nói ra như bịa, ít người được biết là ngay tại phường Linh Trung, quận Thủ Đức, nơi có nhà máy nước,từ mấy chục năm nay cung cấp nước cho cả thành phố HCM, lại còn rất nhiều khu dân cư không có nước máy để dùng, phải ăn nước giếng khoan ! Dùng nước bị ô nhiễm, chức năng thận và một số cơ quan nội tạng dễ bị suy giảm, bệnh đường hô hấp có nhiều cơ hội nảy sinh, bệnh hen vì thế cũng tăng lên.

4.Người phía Nam nói chung và SG nói riêng có một thói quen bất lợi cho sức khỏe là rất thích dùng nước đá và dùng kháng sinh khi ốm đau, mà lại thích dùng liều cao nữa chứ. Nước đá uống thì thấy mát, nhưng ít ai biết rằng lại rất hại cho thận và hệ thống hô hấp, mũi họng…Dùng kháng sinh chữa bệnh hô hấp, nếu không đúng lại tạo điều kiện cho hen suyễn nảy sinh.

Đây có lẽ cũng là lý do vì sao chữa bệnh hen suyễn cho trẻ em ở SG khó khỏi hơn so với Hà Nội.

Dưới đây, tôi đăng thêm bài đăng trên VietnamNet, để quý vị tham khảo:

TP.HCM - Thủ đô của hen suyễn

Tại TP.HCM, cứ 10 trẻ, có ba em bị mắc bệnh hen suyễn. Đây là bệnh mãn tính hàng đầu ở trẻ em. Trẻ bị ho, khò khè kéo dài, phải thường xuyên gặp bác sĩ.
Ngày 26/5, trong buổi nói chuyện trẻ em với bệnh hen suyễn tổ chức tại Trung tâm Truyền thông Giáo dục Sức khỏe TP.HCM, PGS-TS Lê Thị Tuyết Lan, Trường ĐH Y Dược TP.HCM, cho biết, số trẻ em Việt Nam ở độ tuổi 12 - 13 có tỷ lệ mắc bệnh hen suyễn cao nhất châu Á.
Bộ Y tế đưa ra con số 10% trẻ em Việt Nam mắc bệnh hen. Còn ở TP.HCM, con số thực tế do tổ chức y tế ISSAC đưa ra là 29,1% trẻ mắc căn bệnh này (số liệu năm 2004). Họ gọi TP.HCM là thủ đô của hen suyễn.
Ở nước ta, hiện nay suyễn là một trong những bệnh mãn tính hàng đầu của trẻ em. Trẻ bị ho và khò khè kéo dài, phải thường xuyên gặp bác sĩ.
Tuy vậy, việc chẩn đoán đúng bệnh cũng khá khó khăn, bởi triệu chứng bệnh ở trẻ giống với một số bệnh về đường hô hấp khác: viêm phế quản, viêm tiểu phế quản, viêm phế quản dạng khò khè?
Thuốc kê toa thường là kháng sinh,vì thế trẻ thường bị bệnh lại ngay sau khi dứt thuốc. Có trẻ dùng nhiều quá, đến mức tiêu chảy, chậm lớn mà bệnh vẫn không dứt.
Theo bác sĩ Lê Thị Tuyết Lan, cần có sự phân biệt rõ giữa trẻ bị bệnh suyễn và viêm phế quản để nhận biết bệnh, để điều trị đúng và biết cách kiêng cữ đúng? Dưới đây là một số điều cần chú ý :
Khi trẻ bị một trong những triệu chứng trên, cần thiết đưa trẻ đi bác sĩ. Bác sĩ chuyên khoa sẽ kiểm tra đúng bệnh của trẻ, đối với trẻ hơn năm tuổi, làm xét nghiệm hô hấp kí với test giãn phế quản cũng đưa lại kết quả khách quan. Hiện nay, ở VN có khoảng 95% bệnh nhân hen suyễn chưa được kiểm soát. Nhiều bệnh nhân tự tiện đi mua thuốc, thậm chí tự trị bằng một số cách truyền miệng cây nhà lá vườn thiếu cơ sở khoa học.
Chăm sóc trẻ bị suyễn tại nhà: Cha mẹ và người thân của trẻ cần biết cách thực hiện biện pháp chăm sóc và phòng ngừa như sau:
1. Phòng tránh các tác nhân kích thích:
- Bọc gối, nệm bằng vải không thấm nước; giặt bao mền, gối nệm hàng tuần với nước nóng, và phơi nắng; lau chùi nơi ngủ của trẻ thường xuyên.
- Trong nhà không có khói thuốc lá.
- Giữ vệ sinh nhà cửa, không có gián, chuột, không nuôi chó mèo, không có khói nhang, kể cả nhang muỗi.
- Không sử dụng hóa chất có mùi nồng gắt như thuốc xịt muỗi, xịt phòng̣, thuốc tẩy rửa, dầu thơm.
- Không dùng thức ăn gây dị ứng cho trẻ.
- Cho trẻ chích ngừa cảm cúm.
- Giữ ấm cho trẻ.
- Không dùng đồ ăn thức uống lạnh và các loại thuốc gây triệu chứng suyễn ở trẻ.
- Chọn môn thể thao thích hợp, vừa sức trẻ, có nghỉ ngơi xen kẽ và có thể dùng 2 nhát Ventolin trước khi vận động.
2. Sử dụng thuốc ngừa cơn suyễn đúng liều, đúng cách. Luôn đưa bình thuốc cắt cơn bên người trẻ và cho trẻ đi khám đúng hẹn của bác sĩ ngay cả khi đă kiểm soát được cơn suyễn.
3. Cha mẹ nên tham gia Câu lạc bộ bệnh nhân suyễn để có thể giao lưu trao đổi, tham khảo thêm cách chăm sóc trẻ.
4. Cần đưa trẻ đi cấp cứu khi: Thuốc cắt cơn không hiệu quả, hoặc hiệu quả kéo dài không lâu, trẻ vẫn thở nhanh và khó khăn, hoặc có các triệu chứng như nói không nổi, môi và móng tay hoặc chân tím tái; cánh mũi phập phồng, co kéo hõm ức, hõm trên xương đòn, hõm trên các xương sườn, hõm xương sườn.
Bệnh suyễn rất nguy hiểm đối với trẻ, bệnh nhân có nguy cơ dẫn đến tử vong nếu có bệnh sử không tuân thủ kế hoạch điều trị, có vấn đề tâm lí và xã hội, hoặc quá lệ thuộc vào thuốc cắt cơn.
Người thân của bệnh nhân cần đặc biệt chú ý đối với bệnh nhân đã từng có bệnh sử cơn hen suyễn sắp tử vong; đã nhập viện hay cấp cứu; đã có đặt ống nội khí quản do hen suyễn; hiện đang uống hoặc ngưng uống Corticosteroides.
Dấu hiệu giúp nghi ngờ trẻ bị bệnh suyễn:
1. Có tiếng rít hay tiếng như huýt sáo khi thở ra hay những đợt thở rít tái đi tái lại.
2. Bị ho, đặc biệt về đêm và gần sáng.
3. Đêm ngủ bị thức giấc và hay khò khè, khó thở.
4. Bị ho hay khhò khè sau khi chạy giỡn, vận động nhiều.
5. Có vấn đề về hô hấp vào mùa nào đó nhất định trong năm.
6. Bị ho, thở rít hay khó thở, nặng ngực khi gặp tác nhân kích thích như lông chó, lông mèo, các hóa chất dạng xịt, bụi khói, khói thuốc lá, xúc động mạnh, khóc, cười quá mức, thay đổi thời tiết, các dạng thuốc.
7. Bị cảm nhập vào phổi tái đi tái lại hoặc kéo dài hơn 10 ngày mới hết. Càng nên nghĩ đến bệnh suyễn khi gia đ́nh hoặc bản thân trẻ có người thân bị bệnh có cơ địa dị ứng (chàm, mày đay, lác sữa)
Nếu trẻ ngoại trừ chứng ho tái đi tái lại, còn lại đều mạnh khỏe bình thường, cũng nên nghĩ đến bệnh suyễn. Ngoài ra cũng có dạng suyễn không rõ ràng như sổ mũi, tái đi tái lại hoặc chỉ có đằng hắng.
theo VietnamNet